Entamu

El 25 de mayu pasáu celebráronse n’Asturies les eleiciones xenerales a la Xunta Xeneral del Principáu d’Asturies. Nelles el PSOE pierde la mayoría absoluta cola que gobernare la cabera llexislatura y, darréu d’ello, fórmase un nuevu gobiernu de resultes del pautu que robla con Izquierda Xunida-Bloque por Asturies.

A la vista de los conteníos de los programes electorales de les dos fuercies polítiques en rellación cola llingua asturiana, y sobre manera porque IX-Bloque por Asturies ficieron de la defensa de la oficialidá de la llingua asturiana ún de los finxos más importantes onde afitar la so candidatura, creáronse na sociedá asturiana, como yera d’aguardar, unes espectatives qu’en mou dengún se vieron atendíes.

Y ello porque nel apartáu del Pautu Programáticu pa la nueva llexislatura referíu a Política llingüística y normalización de la llingua asturiana —que se pue lleer a lo cabero d’esti númberu— nun s’inxer un solu vierbu sobro la oficialidá de la llingua asturiana.

Poro, y tres un analís posáu del conteníu del citáu documentu, l’Academia de la Llingua Asturiana tien qu’amosar la so fonda esmolición y tristura. L’ALLA nun ye a pescanciar cómo se pue pretender facer una política de normalización social de la llingua asturiana sin un marcu xurídicu que la faiga vidable. Y pa nós esi marcu nun pue ser otru que’l de la oficialidá, con un tratamientu asemeyáu al que tienen les otres llingües peninsulares. El marcu llegal que güei tenemos ye nidio que nun mos val. Basta con facer alcordanza de lo que pasó cola declaración d’oficialidá nos conceyos, cola situación de la llingua nos medios de comunicación, col trabayu de la Xunta de Toponimia y la igua toponímica, cola llicenciatura de Filoloxía Asturiana, col remanamientu del conteníu y del nome de l’asignatura de los currículos de llingua asturiana pa los estremaos niveles de la enseñanza non universitaria, cola reconocencia de la Titulación de Llingua Asturiana pal so profesoráu, colos problemes que surden tolos díes cuando daquién se dirixe a l’alministración n’asturianu, etc. Una güeyada al Informe sobre la represión y non reconocencia de los drechos llingüísticos n’Asturies (Uviéu, 2002) bastará pa confirmalo.

Nun se pue ufrir a la sociedá como un llogru y un avance bultable la creación de la oficina de Política Llingüística, entá sin titular cuatro meses dempués de les eleiciones, porque en llexisllatures pasaes yá tuviemos una oficina de Política Llingüística y nun valió pa solucionar los problemes plantegaos; nin que se va a respetar y desendolcar la Llei d’Usu y Promoción, porque esa Llei, qu’a l’Academia siempres-y paeció curtia y probe, ta ehí dende l’añu 98 y d’obligáu cumplimientu tendría que ser pa cualesquier gobiernu al marxe de la ideoloxía política de los sos componentes.

L’Academia quier facer un llamáu al gobiernu y a la Xunta Xeneral pa que dientro de les midíes llegales empobinaes a conformar un marcu necesariu pa la normalización de la llingua, de les que fala’l propiu pautu, s’inxera la de la oficialidá, que ye la sola midida que pue garantizar el futuru de la nuesa llingua.

L’ALLA, siempres dientro del marcu institucional y del xuegu democráticu, trabayará y collaborará con llealtá p’algamar esi oxetivu y tará sollerte cola política llingüística qu’al respeutive se faiga.

                                                                                * * *

Va unos meses el Claustru de la Universidá d’Uviéu aprobó’l proyeutu de los sos nuevos Estatutos. Nellos, dedícase’l puntu 2 del artículu 6 a la Llingua Asturiana nestos términos: La llingua asturiana será oxetu d’estudiu, enseñanza ya investigación nos ámbitos que correspuendan. Asinamesmo’l so emplegu tendrá’l tratamientu qu’afiten l’Estatutu d’Autonomía y la llexislación complementaria, garantizándose la non discriminación de los que la empleguen.

Anque’l testu nun supón un gran avance respeuto a lo que s’afita nos Estatutos del 86 entávixentes (La llingua asturiana tendrá’l tratamientu amañosu, acordies cola llexislación. Nadie será discrimináu pol so emplegu, art. 6), sí llenda’l camín del facer y de la política universitaria. Y el primer llabor ye’l de la torna d’esti testu, redactáu de mano en castellán, al asturianu. L’ALLA aceptó’l brinde qu’al respeutive-y fixo la Institución Universitaria per aciu del so secretariu Xeneral y púnxose a trabayar nello darréu.

L’ALLA encamienta al gobiernu de la Universidá d’Uviéu que, acordies col mandáu del Claustru y l’espíritu de los propios estatutos, se faiga una edición billingüe del testu estatutariu y se torgue asina que too quede nuna curtia edición n’asturianu por mui simbólica qu’ésta seya.

 Compartir