Entamu

Procuros y esmoliciones

ESCUELES Y COMUNICACIÓN

Dende la segunda quincena del mes de payares la xunta fecha pel Gobiernu del Principáu y presidida pel Sr. Conseyeru de Cultura, tien iguáu l’informe que se-y pidiere pa desendolcar l’artículu 4 del Estatutu d’autonomía.

Nesti .momentu documentu talu tienlu’l Conseyu Gobiernu del Principáu pal so estudiu y,darréu, pasalu a la comisión de cultura de la Xunta Xeneml. Será la Xunta -el parllamentu asturianu- quien llueu s’apaute na redación final del testu que se faiga llei del Principáu y que lleve la llingua a la enseñanza y a los medios de comunicación.

De la mesma manera, nes coses que nun seyan competencia del Principáu, habrá llegase a un pautu col Ministeriu d’Educación del Gobiernu español pa que seya una realidá la escolarización.

La gran esmolición d’agora pela parte de nueso ye saber si va entainase cola priesa que fai falta pa que seya un fechu l’entamu la escolarización el cursu que vien. Sería prestoso dexar afitao que, per una vegada, el procesu nun se viera enartáu ente los escayos de la burocracia. Muncha llerza mos da que daquién quixere’n setiembre dicir que la falta tiempu nun dexa que la llingua s’asitie na enseñanza.

N’efeutu sería una sida poco amañosa y al mesmu tiempu innecesaria. Los tres partíos que s’inxeren na comisión de cultum de la Xunta Xeneral acetaren l’articuláu del Estatutu. Nun pue aguardase daqué cosa que nun seya sinón entainar nel procesu entamáu.

Pero nun ye procuru sólo de los partíos. Los responsables n’otros niveles deberíen dir tomando les iniciatives afayaÍces. Per exemplu na TV podíen ya dise fayendo delles coses. Esta Academia solicitó de dalgún l’esponsable una entrevista al efeutu y entá nun l’ecibió tan siquiera contestación dala.

NOMES DE LLUGAR

Dende’l mes’ de xineru vien trabayando una xunta de toponimia. fecha pela Conseyería de Cultura y d’acuerdu cola Conseyería d’Ordenación Territorial.

El Serviciu Xeográficu tien fondu interés nel so trahayu darréu qu’asina podrá dir enxertando la toponimia afayaÍza nel so facer cartográficu.

La xunta toponímica empicipió ya la so xera entamándola de primeres colos nomes de los conceyos, de les sos capitales y de les parroquies.

Fai falta que’l Gobiernu’l Principáu apautáu colos conceyos s’enfote nuna pI’ática favoratible pa que tamién nesti puntu Asturies vaya recobrando la so presonalidá. El bon facer fairá, per otru llau, que nun se desendolque denguna quimera toponímica.

De toes maneres bien tada que se fexere llegar al MOPU que la so política de señalamientos, de carteles empobinaores, etc., nun se correspuende n’Asturies colo que’lrespetu y el realismu pide. Apocayá señalizó l’autopista’l Güerna y darréu otres nueves señales foron asoleyaes n’otroS llugares del país ensin mirase lo más mínimo. La falta de prudencia lleva a dalgunos a convertise n’árbitros llingüísticos y a llanzar opiniones alloriaes. Nun ye esi un camín amañosu.

HIMNU

Una posibilidá hestórica de dir reastul’ianizando’l país pue perdese, si se siguen les propuestes d’una xunta escoyía pa proponer cuál diba ser l’himnu d’Asturies.

La so propuesta d’apautase nun himnu’n castellán pue debese a la falta de sensibilidá política, cnltural y asturianista fácilmente esplicables.

La so declaración de que respuende a la opinión moyoritaria ente los astnrianos entenderémosla si mos dicen ú los sos métodos emplegaos pa conocer opinión asina xeneralizada.

Pelo qu’a esta Academia se refier sí pue dicise que foi clara la so opinión –asoleyada’n Lletres Asturianes 9– y, amás d’ello, razonada. Pelo que se ve la opinión favoratible a la llingua nun se tuvo’n cuenta y más: nun se convocó a l’Academia a denguna xunta, cosa curiosa, dao que fexeren asina con otres presones qu’a más de consulta es per escritu (nesi casu como nós) recibieren invitación a participar na discusión. Curiosa manera d’alloñar interlocutores «molestos». Curiosa manera de llegar a conclusiones de la mano de delles presones a la escontra de la llingua o ayenes o de curtiu enxertamientu na vida asturiana.

Apautase nel himnu, tal y como-y peta a la comisión, una vegada más sería almitir el conceutu de ser un país tuteláu, que nun ye a facer daqué cosa coles sos erbíes, Y más grave: sería apautase nuna lletra que ye símbolu de la situación diglósica d’Asturies. Dicir que «tengo de subir al árbol, tengo de coger la flor» ye «Castellano» ye’l meyor niciu de les carencies presonales de los que deberán llexislar na cuestión llingüística. La frase Bable nes escueles cobra asina la meyor y más fuerte de les sos argumentaciones.

Una oportunidá hestórica pue perdese si nun media un bon facer per parte la Xunta Xeneral que lleve bon xuiciu a les llendes de la comisión citada.

 Compartir