Construcciones mediopasivas no agentivas en asturiano

Imanol Suárez-Palma

Resume

Les construcciones mediopasives son predicaos xenéricos que describen propiedaes intrínseques d’un oxetu nocional, realizáu como suxetu gramatical en posición preverbal. Una de les carauterístiques asociaes polo xeneral a esti tipu d’estructures a nivel interllingüísticu ye la participación d’un axente implícitu nel eventu. D’acordies con Suárez-Palma (2019; 2020), propónse qu’ello ye debío a la presencia d’un sintagma Voz (SVoz) pasivizáu per aciu del pronome reflexivu se nestes oraciones, lo mesmo en castellán que n’asturianu. Estes estructures, amás, permiten l’inxerimientu d’un argumentu adicional con casu dativu, interpretáu como afeutáu pol resultáu final del oxetu nocional. Siguiendo a Cuervo (2003) y Pylkkänen (2008), esplícase qu’un sintagma aplicativu (SApl) inxer esti argumentu na derivación al amestase per debaxo del SVoz. Asina mesmo, úfrense datos que  demuestren que les medio pasives tán suxetes a variación morfosintáutica nestes dos llingües. D’esta miente, espónse que’l castellán cuenta amás con una construcción homófona, anque ensin SVoz –y darréu d’ello non axentiva– qu’espresa camudamientu d’estáu xenéricos y espontanios. El pronome reflexivu nesta variante incoativa sedría la forma fonética d’un subeventu de camudamientu (vGO, según Cuervo (2003)). Contrariamente, l’asturianu, que dispón tamién de la variante non axentiva de la mediopasiva, prescinde del reflexivu nestos contestos porque vGO nun tien conteníu fonéticu nesta llingua. Curiosamente, los argumentos adicionales dativos nes versiones incoatives puen interpretase como de causantes accidentales del eventu. Ello ye debío a que’l SApl ocupa’l llugar que dexa llibre’l SVoz na derivación. A lo cabero, incídese na falta d’una clasificación dafechu de les mediopasivesnes dos llingües.

Pallabres clave

mediopasives, alternancia causativa, dativos, argumentos implícitos, variación morfosintáutica

Artículu en pdf Compartir