Lletres Asturianes

Dos poemes «en idioma asturiano» del sieglu XVII: los panexíricos al Obispu Spínola de Xuan García de Prada

Marta Mori d'Arriba

Resume

Nesti artículu faise un analís lliterariu de dos poemes n’asturianu del hermanu xesuita Xuan García de Prada, maestru nel Colexu de San Matíes d’Uviéu. Los poemes son dos panexíricos escritos n’honor del Obispu d’Uviéu ente los años 1665 y 1667. Na primera parte, l’autora describe’l rodiu sociolliterariu de los testos, incidiendo especialmente nel papel desempeñáu poles xustes lliteraries y les distintes tribes de representación dramática que se daben n’Asturies na dómina. Destácase la influencia que debieron tener los villancicos de chancia y la dramaturxa profana (comedies y entremeses con personaxes rurales) na conformación de la voz narrativa y na adopción del asturianu como llingua vehicular. Na segunda parte, faise un analís lliterariu de los testos, que revela l’amiestu que fai l’autor d’elementos cultos y populares col envís de combinar la finalidá encomiástica colos efectos cómicos. Esta mestura d’influencies, xunida a la forma dialogada de los poemes, asítialos na xaceda d’Antón de Marirreguera, al mesmu tiempu qu’anticipa, por mor del usu del monólogu implícitu, el xuegu de voces narratives qu’atopamos en dellos autores asturianos del sieglu XVIII. Arriendes d’esto, nel segundu poema atópense imáxenes propies de la lliteratura cómica grotesca, que suxeren una delda cola cultura popular. Dambos poemes ufierten nicios abondos pa camentar que debieron declamase en presencia del Obispu, atestiguando la esistencia d’una lliteratura culta en llingua asturiana que debió espardese de manera oral y manuscrita. Con respectu a la llingua del poema, anque non siempre se cumple, detéctase una voluntá de perpasar los rasgos locales adaptándose a la variedá centro-norteña utilizada por Marirreguera. En tou casu, asúmese dafechu la mentalidá diglósica qu’asigna al asturianu un usu lliterariu esclusivamente cómicu, subsidiariu del castellanu.

Pallabres clave

Poesía asturiana, García de Prada, Obispo Spínola, llingua asturiana, lliteratura barroca asturiana

Artículu en pdf Descargar en PDFCompartirCorreoFacebookTwitter
Lletres Asturianes
Academia de la Llingua Asturiana
C/ L’Águila 10
33003 Uviéu
T. +34 985 211 837
alladixital.org
ISSN (versión dixital): 2174-9612
ISSN (versión impresa): 0212-0534
Depósitu Llegal: U-826/82
© Academia de la Llingua Asturiana